Σύμφωνα με το άρθρο 15, παρ. 1, του ν. 1483/1984, ως ισχύει, (οδηγίες 92/85/ΕΟΚ 2006/54/ΕΚ, Διεθνής Σύμβαση Εργασίας 103, άρθρα 8 και 27 του Αν. Ε.Κ.Χ., κύρωση με τον ν. 4359/2016) έπειτα και από την τελευταία τροποποίησή του από την παρ. 4 του άρθρου 48 του ν. 4808/2021 απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας:
α) εργαζομένης από τον εργοδότη της τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της όσο και για χρονικό διάστημα δέκα οκτώ (18) μηνών μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία της για μεγαλύτερο χρόνο, λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό, εκτός εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος για καταγγελία της σύμβασης εργασίας.
καθώς και
β) εργαζομένου πατέρα από τον εργοδότη του για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών μετά τον τοκετό, εκτός εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος για καταγγελία της σύμβασης εργασίας.
Η προστασία από την καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας ισχύει τόσο έναντι του εργοδότη στον οποίο ο/η εργαζόμενος/η γονέας προσλαμβάνεται, χωρίς να έχει προηγουμένως απασχοληθεί αλλού, πριν συμπληρώσει τη διάρκεια της προστασίας του πρώτου εδαφίου, όσο και έναντι του νέου εργοδότη, στον οποίο ο/η εργαζόμενος/η γονέας προσλαμβάνεται, και μέχρι τη συμπλήρωση του χρονικού διαστήματος που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο.
Ως σπουδαίος λόγος δεν μπορεί να θεωρηθεί ενδεχόμενη μείωση της απόδοσης στην εργασία της εγκύου, που οφείλεται στην εγκυμοσύνη ή στις οικογενειακές υποχρεώσεις του εργαζόμενου γονέα, κατά την έννοια του άρθρου 33 του ν. 4808/2021.
Ακόμη, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 10 του ΠΔ 176/1997, σε περίπτωση καταγγελίας της σχέσης εργασίας εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος, σύµφωνα µε το άρθρο 15 του ν.1483/84, o εργοδότης οφείλει να αιτιολογήσει δεόντως την καταγγελία της μητέρας γραπτώς και να προβεί σε σχετική κοινοποίηση και προς την κατά τόπον αρμόδια υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.
Με τις παρ. 1 & 2 του άρ. 48 του ν. 4808/2021 και σύμφωνα με το άρ. 12 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 απαγορεύεται και είναι άκυρη η καταγγελία της σύμβασης εργασίας εργαζόμενου, επειδή ζήτησε ή έλαβε άδεια ή ευέλικτη ρύθμιση ή επειδή άσκησε δικαίωμα που προβλέπεται στο Μέρος ΙΙΙ του ν. 4808/2021.
Σε περίπτωση απόλυσης εργαζομένου, επειδή ζήτησε ή έλαβε άδεια ή ευέλικτη ρύθμιση που προβλέπεται στο παρόν Μέρος ΙΙΙ του ν. 4808/2021, ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιεί τους λόγους της απόλυσης εγγράφως. Παραβίαση της υποχρέωσης αυτής του εργοδότη συνιστά μαχητό τεκμήριο, ότι η καταγγελία της σύμβασης εργασίας έλαβε χώρα κατά παράβαση της παρ. 1 του άρ. 48 του ν. 4808.
Σύμφωνα με το άρ. 46 του ν. 4808/2021 και τα άρθρα 10 και 16 της Οδηγίας (EE) 2019/1158:
α) Τα κεκτημένα ή υπό κτήση δικαιώματα των εργαζομένων, κατά την ημερομηνία έναρξης οποιασδήποτε άδειας ή και ευέλικτης ρύθμισης του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021, διατηρούνται μέχρι το τέλος της άδειας ή απουσίας από την εργασία ή της ευέλικτης ρύθμισης. Με τη λήξη της άδειας ή της ευέλικτης ρύθμισης, τα δικαιώματα του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021 εφαρμόζονται, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία ή τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
β) Κατά τη λήξη κάθε άδειας ή ευέλικτης ρύθμισης του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021, οι εργαζόμενοι δικαιούνται να επιστρέψουν στην ίδια ή σε ισοδύναμη ή ανάλογη θέση εργασίας, με τους ίδιους όρους και συνθήκες εργασίας και να επωφεληθούν από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας, από την οποία θα είχαν επωφεληθεί, εάν δεν είχαν λάβει την άδεια.
γ) Το Μέρος ΙΙΙ του ν. 4808/2021καθορίζει τα ελάχιστα όρια προστασίας των εργαζομένων και δεν θίγει ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για τους εργαζομένους που ισχύουν από τη νομοθεσία ή από συλλογικές συμβάσεις εργασίας, διαιτητικές αποφάσεις, κανονισμούς εργασίας και ατομικές συμβάσεις εργασίας ή συμφωνίες εργοδοτών και εργαζομένων και, που σε κάθε περίπτωση, δύνανται να θεσπίζουν ή να διατηρούν ευνοϊκότερες διατάξεις για τους εργαζομένους από εκείνες που προβλέπονται στο παρόν Μέρος.
δ) Οι ρυθμίσεις του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021 δεν καταργούν και δεν επηρεάζουν τη χορήγηση άλλων δικαιωμάτων, που αφορούν στη διευκόλυνση των γονέων για την ανατροφή του παιδιού, τον θηλασμό και τη φροντίδα του παιδιού.
Σύμφωνα με το άρ. 47 του ν. 4808 και τα άρθρα 11 και 14 της Οδηγίας (EE) 2019/1158:
1. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής ή λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση εργαζομένων, επειδή ζήτησαν ή έλαβαν άδεια ή ευέλικτη ρύθμιση ή επειδή άσκησαν τα δικαιώματα που προβλέπονται από το Μέρος ΙΙΙ του ν. 4808/2021.
2. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής ή λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, από τον εργοδότη, καθώς και κάθε δυσμενής σε βάρος τους συνέπεια, επειδή υπέβαλαν καταγγελία εντός της επιχείρησης ή κίνησαν νομική διαδικασία, με σκοπό να επιβληθεί η συμμόρφωση με τα δικαιώματα που προβλέπονται στο Μέρος ΙΙΙ του ν. 4808/2021.
Με τις παρ. 1 & 2 του άρ. 49 του ν. 4808/2021 ορίζεται ότι:
1. Κάθε πρόσωπο που θεωρεί, ότι ζημιώθηκε από τη μη τήρηση των διατάξεων του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021, ακόμη και αν έχει λήξει η σχέση, στο πλαίσιο της οποίας φέρεται ότι σημειώθηκε η διάκριση, έχει δικαίωμα δικαστικής προστασίας, καθώς και δικαίωμα προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων διοικητικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη. Η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών δεν επηρεάζει τις προβλεπόμενες προθεσμίες δικαστικής και διοικητικής προσφυγής.
2. Νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων που δικαιολογούν σχετικό έννομο συμφέρον μπορούν, κατόπιν έγγραφης συναίνεσης του θιγόμενου από παραβάσεις του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021, να ασκούν στο όνομά του προσφυγή ενώπιον των αρμόδιων διοικητικών ή δικαστικών αρχών. Μπορούν επίσης να παρεμβαίνουν προς υπεράσπισή του ενώπιον των διοικητικών ή δικαστικών αρχών.
Αν εργαζόμενος, που θεωρεί ότι απολύθηκε κατά παράβαση της παρ. 1 του άρ. 4808/2021, τεκμηριώνει ενώπιον δικαστηρίου ή άλλης αρμόδιας αρχής πραγματικά περιστατικά ικανά να στηρίξουν την πεποίθηση, ότι απολύθηκε γιατί ζήτησε ή έλαβε άδεια ή διευκόλυνση του παρόντος Μέρους, εναπόκειται στον εργοδότη να αποδείξει, ότι η απόλυση έγινε για άλλους λόγους. Η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει στην ποινική δίκη.
Με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων της Επιθεώρησης Εργασίας, ο Συνήγορος του Πολίτη, ως φορέας για την παρακολούθηση και προώθηση της εφαρμογής της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 3 του ν. 3094/2003 (Α’ 10) και το άρθρο 25 του ν. 3896/2010 (Α’ 207), ορίζεται επίσης αρμόδιος φορέας και για τα περί διακρίσεων ζητήματα που ρυθμίζονται με το Κεφάλαιο Α΄2021 του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021 και την εφαρμογή της Οδηγίας (EE) 2019/1158.
Οι παραβάσεις των ανωτέρω διατάξεων συνιστούν παράβαση της εργατικής νομοθεσίας και επιβάλλονται, μεταξύ άλλων, διοικητικές κυρώσεις, ενώ μπορείτε να υποβάλετε:
α) Καταγγελία στην κατά τόπον αρμόδια υπηρεσία της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας:
Υποβολή καταγγελίας στην Επιθεώρηση Εργασίας
Επώνυμη καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας
β) Αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη:
γ) Καταγγελία στο ενιαίο τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησης πολιτών του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, μέσω της τηλεφωνικής γραμμής 1555 ή στην ιστοσελίδα 1555.gov.gr, καθώς και να λάβετε σχετικές πληροφορίες.