Τα χρονικά όρια απασχόλησης των οδηγών τουριστικών λεωφορείων αυτοκινήτων (πούλμαν) στη χώρα μας, καθορίζονται από τον Κανονισμό ΕΟΚ 561/2006 και από την υπ’ αριθμ. 51266/75 απόφαση του Υπουργού Απασχόλησης «Περί καθορισμού των ωρών εργασίας του προσωπικού τουριστικών λεωφορείων αυτοκινήτων ΠΟΥΛΜΑΝ» (ΦΕΚ 1458/Β/10.12.75), όπως αυτή τροποποιήθηκε με την απόφαση του Υπουργού Εργασίας υπ’αριθμ. 1907/87 «Τροποποίηση Κανονισμού ωρών εργασίας του προσωπικού των τουριστικών λεωφορείων αυτοκινήτων ΠΟΥΛΜΑΝ» (ΦΕΚ 594/Β/10.11.87) σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Π.Δ. 167/2006 καθώς και τις σχετικές ισχύουσες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και Διαιτητικές Αποφάσεις. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτουν τα εξής:
Η υπ’ αριθμ. 51266/75 απόφαση προέβλεπε ότι η απασχόληση των οδηγών και των βοηθών οδηγών, των τουριστικών λεωφορείων αυτοκινήτων (πούλμαν) πλην των εκτελούντων αστική ή υπεραστική συγκοινωνία, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 13 ώρες ημερησίως, στις οποίες περιλαμβάνονται:
α) Ο χρόνος οδήγησης
β) Ο χρόνος παραλαβής και παράδοσης του αυτοκινήτου από το σταθμό και εις το σταθμό (Αρ. Πάγος 994/96).
γ) Ο χρόνος τυχόν επισκευής του αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια της διαδρομής.
δ) Τα διαλείμματα κατά τη διάρκεια της διαδρομής και οι διακοπές εντός και εκτός έδρας (Υ.Α. 1907/87, Φ.Ε.Κ. Β΄/10-11-07, Απόφαση Αρ. Πάγου 1162/95).
Παρά ταύτα, σύμφωνα με το άρ.4 του Π.Δ 167/2006, ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας των οδηγών τουριστικών λεωφορείων δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 60 ώρες, εφόσον δεν σημειώνεται υπέρβαση των 48 ωρών κατά μέσο όρο, σε περίοδο αναφοράς 4 μηνών (στον χρόνο εργασίας αναφέρεται κάθε δραστηριότητα οδικής μεταφοράς αρ. 3 του Π.Δ 167/2006).
Περαιτέρω, οι ώρες της οδήγησης δεν μπορεί να υπερβαίνουν τις 8 ημερησίως. Ειδικώς για τις διεθνείς μεταφορές, ο ημερήσιος χρόνος οδήγησης δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 9 ώρες, ωστόσο μπορεί να παρατείνεται σε 10 ώρες κατ’ ανώτατο όριο, όχι περισσότερες από δυο φορές στη διάρκεια της εβδομάδας. Ο συνολικός χρόνος οδήγησης ο οποίος σωρεύεται κατά τη διάρκεια δυο διαδοχικών εβδομάδων, δεν υπερβαίνει τις 90 ώρες (Κανονισμός 561/2006). Επιπλέον μετά από περίοδο οδήγησης 4,5 ωρών, ο οδηγός κάνει διάλειμμα 45 τουλάχιστον λεπτών, εντός του χρόνου οδήγησης, το οποίο μπορεί να κατανέμεται σε 15 και 30 λεπτά αντίστοιχα (Καν. 561/2006).
Ο οδηγός λαμβάνει κατά την διάρκεια 15ημέρου δύο κανονικές περιόδους εβδομαδιαίας ανάπαυσης. Μία περίοδος εβδομαδιαίας ανάπαυσης πρέπει να αρχίζει το αργότερο μόλις συμπληρωθούν έξι συνεχόμενα εικοσιτετράωρα από το τέλος της προηγούμενης περιόδου εβδομαδιαίας ανάπαυσης.( παρ.6 άρθρου 8 Καν. 561/2006).
Ως κανονική περίοδος εβδομαδιαίας ανάπαυσης ορίζεται κάθε περίοδος ανάπαυσης, διάρκειας τουλάχιστον 45 ωρών.( περ. η, άρθρου.4, Καν. 561/2006 ) με τις σχετικές παρεκκλίσεις του οικείου Κανονισμού.
Επιπλέον, η χορήγηση εβδομαδιαίας ανάπαυσης 45 ωρών που προβλέπει ο Κανονισμός, τελεί υπό την επιφύλαξη εφαρμογής πενθήμερου προγράμματος εβδομαδιαίας εργασίας ( χορήγηση ανάπαυσης 48 ωρών, εβδομαδιαίως) με Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, Διαιτητική Απόφαση, Κανονισμό Εργασίας η ατομική σύμβαση εργασίας.
Καταγραφή χρονικών ορίων εργασίας οδηγών τουριστικών λεωφορείων
α) Βιβλίο δρομολογίων
Τα χρονικά όρια εργασίας των οδηγών πούλμαν καταγράφονται στο Βιβλίο Δρομολογίων. Η τήρηση βιβλίου δρομολογίων στα τουριστικά λεωφορεία (πούλμαν) προβλέπεται από το άρθρο 2 της υπ’ αριθ. 51266/1975 (ΦΕΚ 1458. Τεύχος Β΄ 10-12-75) απόφασης του Υπουργείου Απασχόλησης, όπως τροποποιήθηκε με τις υπ. Αριθ. 989/80 και 128/86 αποφάσεις του ίδιου Υπουργείου. Σύμφωνα με τις παραπάνω αποφάσεις πρέπει να τηρείται βιβλίο Δρομολογίων για κάθε Τουριστικό Λεωφορείο το οποίο δεν χρειάζεται πλέον θεώρηση από την οικεία Επιθεώρηση Εργασίας (η υποχρέωση αυτή καταργήθηκε με το εδάφιο 3 της υποπαρ.ΙΑ13 της παρ.ΙΑ του άρθρου πρώτου του νόμου 4093/2012),
Το βιβλίο πρέπει να είναι τριπλότυπο και ο αριθμός των σελίδων πρέπει να επαρκεί για απασχόληση τουλάχιστον τριών μηνών.
Το βιβλίο δρομολογίων πρέπει να είναι αριθμημένο και περιλαμβάνονται ενδεικτικά τα παρακάτω στοιχεία:
- Η ώρα έναρξης της απασχόλησης στην επιχείρηση, η οποία πιθανόν να είναι διαφορετική από την ώρα εκκίνησης του λεωφορείου.
- Η ώρα έναρξης της οδήγησης.
- Η ώρα άφιξης στον τόπο προορισμού. Αναγράφεται επακριβώς η χρονική στιγμή κατά την οποία αφίχθηκε το αυτοκίνητο σε κάθε συγκεκριμένο τόπο προορισμού.
- Η ώρα τυχόν επισκευής του αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια της διαδρομής (ώρα εμφάνισης βλάβης – ώρα επισκευής βλάβης κ.λπ.).
- Η διάρκεια των διαλειμμάτων, δηλαδή η χρονική στιγμή κατά την οποία το αυτοκίνητο διέκοψε την πορεία του από την αφετηρία προς τον τόπο προορισμού καθώς και το χρονικό σημείο στο οποίο το αυτοκίνητο επανέλαβε την πορεία του προς τον τόπο προορισμού.
- Η διάρκεια του μεταξύ δύο διαλειμμάτων χρόνου. Σημειώνεται πόσο διήρκεσε η διακοπή της πορείας του αυτοκινήτου. Η σημείωση αυτή γίνεται ελάχιστα πριν την έναρξη της επανάληψης της πορείας του οχήματος, που διακόπηκε.
- Ο χρόνος αναμονής σε σταθμό ή πρακτορείο.
- Η ώρα λήξης της απασχολήσεως.
- Το σύνολο των ωρών οδήγησης ημερησίως.
Μετά το τέλος της ημερήσιας εργασίας, ο οδηγός ή ο βοηθός υποχρεούται να παραδίδει το ένα αντίτυπο του Ημερησίου Δελτίου Δρομολογίων στον ιδιοκτήτη ή διευθυντή ή εξουσιοδοτημένο υπάλληλο. Το άλλο αντίτυπο του Ημερησίου Δελτίου Δρομολογίων παραλαμβάνει ο οδηγός, ενώ το τρίτο παραμένει στο στέλεχος και φυλάσσεται μέσα στο λεωφορείο από τον οδηγό ο οποίος έχει υποχρέωση να το έχει πάντοτε πρόχειρο και να το θέτει στη διάθεση των αρμοδίων ελεγκτικών οργάνων.
Για τον εφοδιασμό του λεωφορείου με βιβλίο δρομολογίων, καθώς και για τη φύλαξη επί διετία, των αντιτύπων των Ημερήσιων Δελτίων Δρομολογίων, ευθύνεται ο ιδιοκτήτης ή εξουσιοδοτημένος γι’ αυτό υπάλληλος.
Για την τήρηση και συμπλήρωση του Ημερήσιων Δελτίων Δρομολογίων, ευθύνεται ο οδηγός του λεωφορείου ή ο βοηθός του.
β) Βιβλιάρια εργασίας οδηγών τουριστικών λεωφορείων
Η ύπαρξη βιβλιαρίου εργασίας για τους οδηγούς τουριστικών λεωφορείων προβλέπεται από το άρθρο 3 της υπ’ αριθ. 51266/1975 (ΦΕΚ 1458/τ. Β΄/10-12-1975) απόφασης του Υπουργού Απασχόλησης, το οποίο αναφέρει ότι οι ιδιοκτήτες ή οι διευθυντές των τουριστικών λεωφορείων υποχρεούνται να εφοδιάζουν τον οδηγό και τον βοηθό τους με βιβλιάρια εργασίας τα οποία θεωρούνται από την Επιθεώρηση Εργασίας.
Σ’ αυτά πρέπει να αναγράφονται το ονοματεπώνυμο των μισθωτών, ο αριθμός του διπλώματος (άδειας) οδήγησης, ο αριθμός της άδειας κυκλοφορίας των αυτοκινήτων και οι ημέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης (ρεπό).
Η υποχρέωση τήρησης βιβλιαρίου εργασίας ισχύει και για τους ιδιοκτήτες τουριστικών λεωφορείων οι οποίοι οδηγούν οι ίδιοι τα λεωφορεία τους για λογαριασμό όμως των τουριστικών γραφείων (έχοντας ουσιαστικά σχέση εργασίας).
Επισημαίνεται ότι με το άρθρο 213 του Ν.4512/2018( 5/Α΄), προβλέπεται ότι οι ιδιοκτήτες των Τουριστικών Λεωφορείων ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους υποχρεούνται, για κάθε τουριστικό λεωφορείο, να καταχωρούν, στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τα στοιχεία που προβλέπονται στην ανωτέρω υ.α. 51266/2955/1975 (υπερωρίες των εργαζόμενων, στοιχεία εβδομαδιαίων αναπαύσεων και δρομολογίων κ.λπ.)