სამუშაო მესამე ქვეყნის მოქალაქეთათვის საბერძნეთში

ვარ მესამე ქვეყნის მოქალაქე, როგორ შემიძლია შევიდე და ვიმუშაო საბერძნეთში?

არსებობს სხვადასხვა გარემოებები, როდესაც შეიძლება ქვეყანაში სამუშაოდ შეღწევა. პროცედურა და პირობები განსხვავებულია იმისდა მიხედვით, სამუშაო იქნება გრძელვადიანი (სულ მცირე, ერთი წელი) თუ დროებითი (სეზონური სამუშაო), დასაქმების სექტორი, ეხება თუ არა კომპანიაში გადაყვანას თუ მაღალ კვალიფიკაციას და ა.შ. თითოეულ შემთხვევაში, თუ დაინტერესებული ხართ სამუშაოდ საბერძნეთში ჩამოსვლაში, პირველ ნაბიჯს წარმოადგენს დამსაქმებლის პოვნა. შემდგომ დამსაქმებელმა უნდა დაუკავშირდეს კომპეტენტურ სააგენტოს, რათა შეასრულოს ყველა საჭირო პროცედურა თანამშრომლის ქვეყანაში მოსაწვევად. აღსანიშნავია, რომ მოწვევის შემთხვევაში (პროცედურა სახელწოდებით metaklisi – გამოძახება ბერძნულად) დასაქმების ხანგრძლივ სამუშაოზე (ნებისმიერ სექტორში) ან სეზონური სამუშაოსთვის სოფლის მეურნეობის სამიწათმოქმედო და მეცხოველეობის სექტორში ან მეთევზეებისთვის, უნდა იყოს თანამდებობის პროგნოზი ერთობლივ სამინისტრო გადაწყვეტილებაში, რომელიც გამოიცემა ყოველ ორ წელიწადში ერთხელ. ეს გადაწყვეტილება განსაზღვრავს მესამე ქვეყნის მოქალაქეების რაოდენობასა და კვალიფიკაციას, რომლებსაც შეუძლიათ ქვეყანაში სამუშაოდ შემოსვლა.

მესამე ქვეყნის მოქალაქეებს, რომლებიც შემოდიან ჩვენს ქვეყანაში სამუშაოს მიზნით, უნდა ჰქონდეთ შემდეგი იურიდიული დოკუმენტებიდან ერთ-ერთი:

ა) ვიზა მუშაობის უფლებით, ბინადრობის ნებართვა მუშაობის უფლებით.

ბ) ბინადრობის ნებართვა მუშაობის უფლებით.

გ) მუშაობის უფლებით ბინადრობის ნებართვის გაცემის დამადასტურებელი დოკუმენტების წარდგენის ცნობა.

სამუშაოზე წვდომა აქვთ ასევე:

• საერთაშორისო მფარველობის ბენეფიციარებს (ლტოლვილებსა და დამატებითი მფარველობის სტატუსის მქონე ბენეფიციარებს)
• საერთაშორისო მფარველობაზე განმცხადებლებს (საერთაშორისო მფარველობის განმცხადებლის ბარათის გაცემის დღიდან ექვსი თვის შემდეგ).
• მესამე ქვეყნის მოქალაქეებს, რომლებსაც პოლიციის კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა გაძევების გადავადების ცნობა ან ჰუმანიტარული მიზეზების გამო არგაძევების ცნობა, რომელიც მოქმედებს იმ პირობით, რომ მათ აქვთ მუშაობის მოქმედი ნებართვა და ასევე წვდომა შრომის ბაზარზე. მუშაობის ნებართვა გაიცემა მესამე ქვეყნის მოქალაქის საცხოვრებელი ადგილის რეგიონის მიერ. სპეციფიური სამუშაო ნებართვის მფლობელებს შეუძლიათ იმუშაონ ექსკლუზიურად სოფლის მეურნეობის სამიწათმოქმედო და მეცხოველეობის, საყოფაცხოვრებო სამუშაოებისა და ასევე ტექსტილის სექტორებში. მათ შეუძლიათ
  იმუშაონ ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე, გარდა რამდენიმე სასაზღვრო ტერიტორიისა.
• ამ ბარათით შეუძლიათ მუშაობა სპეციალური პირადობის მოწმობის (Special Identity Card) მქონე ბერძენ ექსპატრიანტებს.

მინდოდა სეზონურად მემუშავა საბერძნეთში, რა პროცედურებია გასავლელი და პირობები?

საბერძნეთში სეზონური მუშაობა ნებადართულია მხოლოდ სოფლის მეურნეობის სამიწათმოქმედო, მეცხოველეობის და სათევზაო სექტორებში.

სოფლის მეურნეობის სამიწათმოქმედო და მეცხოველეობის სექტორი:

დამსაქმებელი, რომელსაც სურს დაასაქმოს მესამე ქვეყნის მოქალაქეები სოფლის მეურნეობის სამიწათმოქმედო და მეცხოველეობის სექტორებში სეზონურ სამუშაოზე, განცხადებით მიმართავს სამუშაო ადგილის ტერიტორიული იურისდიქციის მქონე დეცენტრალიზებული ადმინისტრაციის (Decentralized Administration) კომპეტენტურ განყოფილებაში (ბინადრობის ნებართვის გამცემ ოფისებში /Residence Permit Offices/). განაცხადში მითითებული უნდა იყოს შეთავაზებული სამუშაო პოზიციების რაოდენობა, თანამშრომელთა სრული მონაცემები (გვარი, სახელი, გვარი და მამის სახელი, გვარი და დედის სახელი, ქვეყანა და დაბადების თარიღი, ეროვნება, პასპორტის ნომერი, გაცემის თარიღი და მოქმედების ვადა, გამცემი ქვეყანა), სპეციალობა და დასაქმების პერიოდი. დამსაქმებლის განცხადება ეხება დასაქმების მთლიან პერიოდს 9 (ცხრა) თვემდე, 12 (თორმეტი) თვეზე და შეიძლება გაგრძელდეს 5 (ხუთი) წლამდე.

განცხადებასთან ერთად დამსაქმებელი წარადგენს, სხვა საკითხებს შორის, მოქმედ შრომით ხელშეკრულებას, რომელშიც შედის:

ა) დასაქმების სახეობა; ბ) სამუშაო ადგილი; გ) სამუშაოს დაწყების თარიღი; დ) დასაქმების ხანგრძლივობა; ე) სამუშაო საათები კვირაში ან თვეში; ვ) ანაზღაურება, რომელიც არ შეიძლება ვითარებების გამო იყოს არაკვალიფიციური თანამშრომლის ანაზღაურებაზე მცირე; ზ) ანაზღაურებადი შვებულების ოდენობა და თ) ნებისმიერი სხვა სამუშაო პირობა.

მეთევზეები

დამსაქმებელი, რომელსაც სურს დაიქირავოს მეთევზეები, წარადგენს განცხადებას დეცენტრალიზებული ადმინისტრაციის კომპეტენტურ სააგენტოში, იმ პრეფექტურაში, სადაც დაფუძნებულია მისი საწარმო, ან იმ ტერიტორიაზე, სადაც დაარსებულია გემის შესაბამისი რეესტრი, სადაც მითითებულია დასაქირავებელი მესამე ქვეყნის მოქალაქეების სამუშაო პოზიციების რაოდენობა, დეტალები და ეროვნული კუთვნილება, სპეციალობა და დასაქმების ხანგრძლივობა. განცხადებასთან ერთად დამსაქმებელი, სხვა ასპექტებს შორის, წარადგენს მის მიერ ხელმოწერილ შრომით ხელშეკრულებას (დუბლიკატს) თითოეულ დასაქმებულზე, სადაც მითითებულია სამუშაო პირობები, დასაქმების ხანგრძლივობა და დასაქმებულის ანაზღაურება.

კომპეტენტური საკონსულო ორგანო შესაბამისად გასცემს ვიზებს სეზონური დასაქმებისთვის მესამე ქვეყნის მოქალაქეებზე, რომლებსაც მიეცათ ქვეყანაში შესვლის უფლება მეთევზეობის სფეროში სამუშაოდ. მეთევზეობაში დასაქმების ვიზა ძალაში რჩება დასაქმების ხანგრძლივობის ტოლი პერიოდის განმავლობაში, შესაბამისი შრომითი ხელშეკრულებიდან გამომდინარე, არ უნდა აღემატებოდეს თერთმეტ თვეს და იძლევა შრომის ბაზარზე წვდომის უფლებას ექსკლუზიურად კონკრეტული დასაქმებისთვის და კონკრეტული დამსაქმებლით, რომლის მოთხოვნის საფუძველზეც ის გაიცა.

სხვა შემთხვევები

არსებობს სხვა შემთხვევებიც, როდესაც მესამე ქვეყნის მოქალაქეს შეუძლია ვიზით მუშაობა. ეს ვიზები დაკავშირებულია კონკრეტულ საქმიანობასთან და გაიცემა მოკლე ვადით, რომელიც აუცილებელია კონკრეტული მიზნის შესრულებისთვის. ასეთი შემთხვევები ეხება, მაგალითად, შემოქმედებით კოლექტივების წევრებს, მომსახურების გამწევ მესამე ქვეყნის მოქალაქეებს, ორგანიზებული ტურისტული ჯგუფების გიდებს (ტურების გიდებს), სპორტსმენებს, მწვრთნელებს და სხვა.

რომელი კომპეტენტური ორგანოებია უფლებამოსილი საბერძნეთში მესამე ქვეყნის მოქალაქეებისთვის ქვეყანაში შესვლისა და ბინადრობის ნებართვის გაცემაზე?

ბინადრობის ნებართვის სახეობიდან გამომდინარე, მასზე განაცხადები წარედგინება განმცხადებლის საცხოვრებელი ადგილის დეცენტრალიზებული ადმინისტრაციის საბინადრო ნებართვის განყოფილებების (Residence Permit Departments) ერთჯერად მომსახურებაზე ან იმიგრაციისა და თავშესაფრის სამინისტროს საიმიგრაციო პოლიტიკის დირექტორატს (Immigration Policy Directorate of the Ministry of Immigration and Asylum).

ქვეყანაში შემოსვლის ვიზა გაიცემა მესამე ქვეყნის მოქალაქის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით. საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტზე განთავსებულია სია და საკონტაქტო ინფორმაცია მსოფლიოს მასშტაბით მყოფი საბერძნეთის ყველა სახელისუფლებო ორგანოსი:

ბერძნულ ენაზე: https://www.mfa.gr/appendix/dimereis-sheseis-tis-ellados/alpha.html

ინგლისურ ენაზე: https://www.mfa.gr/en/appendix/greece-bilateral-relations/a.html

გარდა ამისა, ქვეყანაში შესვლის ვიზების შესახებ დეტალურად შეგიძლიათ შეიტყოთ „საიმიგრაციო კოდექსის სახელმძღვანელოში“ (Immigration Code Manual), რომელიც გამოქვეყნებულია საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ ბერძნულ და ინგლისურ ენებზე.

ბერძნულ ენაზე: https://www.mfa.gr/theoriseis-eisodou-visas/eidi-theoriseon/ethnikes-theoriseis.html

ინგლისურ ენაზე: https://www.mfa.gr/en/visas/visa-types/national-visas.html

რა უფლებები მაქვს როგორც საბერძნეთში მომუშავე მესამე ქვეყნის მოქალაქეს?

მესამე ქვეყნის მოქალაქეებს, რომლებიც ლეგალურად ცხოვრობენ ქვეყანაში, შეუძლიათ თავისუფლად გადაადგილდნენ და დასახლდნენ მის ტერიტორიაზე ნებისმიერ ადგილას.

ისინი ასევე სარგებლობენ თანაბარი მოპყრობით მოქალაქეებთან შრომითი უფლებების ასპექტში, როგორიცაა დასაქმების პირობები, გაფიცვის უფლება და პროფკავშირული ქმედება, დიპლომებისა და სხვა პროფესიული კვალიფიკაციის აღიარება და ა.შ.

გარდა ამისა, ისინი დაზღვეულნი არიან შესაბამის სადაზღვევო ორგანიზაციებში და ფლობენ იმავე სადაზღვევო უფლებებს, რაც საბერძნეთის მოქალაქეები.

რა ვალდებულებები ეკისრება მესამე ქვეყნის მოქალაქის დამსაქმებელს და რა სასჯელი ემუქრება მას მათი დარღვევის შემთხვევაში?

დაუშვებელია ისეთი მესამე ქვეყნის მოქალაქეების დაქირავება და დასაქმება, რომლებსაც არ აქვთ მუშაობის უფლების ნებართვა ან იურიდიული დოკუმენტები.

დამსაქმებლები, რომლებიც ასაქმებენ უცხოელებს სამუშაო ნებართვის გარეშე (მაშინაც კი, თუ ისინი ლეგალურად იმყოფებიან ქვეყანაში სხვა ტიპის ნებართვით) დაჯარიმდებიან 1500 ევროს ოდენობით თითოეულ ლეგალურად მაცხოვრებელ, მაგრამ არალეგალურად დასაქმებულ უცხოელზე.

აგრეთვე, არადეკლარირებული სამუშაოსთვის ეკისრება 10 500 ევროს ოდენობის ჯარიმა თითოეულ არადეკლარირებულ მუშაკზე.

მესამე ქვეყნის მოქალაქეების დაქირავება და დასაქმება, რომლებიც არ ფლობენ ლეგალურ დოკუმენტებს, დაუშვებელია. სანქციები მესამე ქვეყნის არალეგალურად მყოფი მოქალაქის დასაქმების წინააღმდეგ არის ფინანსური ჯარიმა 5000 ევროს (ხუთი ათასი ევრო) ოდენობით ერთ არალეგალურ დასაქმებულზე. დამსაქმებლის მიერ გამეორების შემთხვევაში 4 წლის განმავლობაში ეს ჯარიმა ორმაგდება თითოეულ დასაქმებულზე. გარდა ამისა, დაწესებულია ადმინისტრაციული სანქციები, როგორიცაა საჯარო შეღავათებიდან და სუბსიდიებიდან გამორიცხვა, აგრეთვე საქმიანობის ლიცენზიის დროებითი ან მუდმივი შეწყვეტა ან საქმიანობის დროებითი შეჩერება. ასევე გათვალისწინებულია სისხლისსამართლებრივი სასჯელი, თუ არალეგალურად მცხოვრები მოქალაქეების დასაქმება არის სისტემატური და განზრახული, ან თუ მათ დასაქმებას თან ახლავს განსაკუთრებით შეურაცხმყოფელი სამუშაო პირობები და/ან ეხება არასრულწლოვნებს ან ტრეფიკინგის მსხვერპლებს.

მესამე ქვეყნის მოქალაქეების შრომით ექსპლუატაციაში ჩართულ დამსაქმებლებს დამატებითი ჯარიმები და ადმინისტრაციული და სისხლისსამართლებრივი სასჯელები ემუქრებათ. კერძოდ, როდესაც დასაქმება ხდება მესამე ქვეყნის მოქალაქეების პროსტიტუციაში წახალისების მიზნით, სხვა სანქციების გარდა, დამსაქმებელი ისჯება არანაკლებ ორწლიანი თავისუფლების აღკვეთით და ჯარიმით არანაკლებ 6000 ევროს ოდენობით. იმ შემთხვევაში, თუ დაზარალებული არასრულწლოვანია, ჯარიმები უფრო დიდია, ზოგიერთ შემთხვევაში აღწევს 50 000 – 100 000 ევროს.

დამსაქმებელმა, რომელიც იწვევს მესამე ქვეყნის მოქალაქეს სეზონურ სამუშაოზე სოფლის მეურნეობის სამიწათმოქმედო და მეცხოველეობის სექტორში, უნდა უზრუნველყოს დასაქმებული სათანადო საცხოვრებლით, რომელიც აკმაყოფილებს საჭირო ჯანმრთელობისა და უსაფრთხოების სტანდარტებს. თუ სეზონურ მუშაკს მოეთხოვება ქირის გადახდა, დამსაქმებელმა უნდა უზრუნველყოს იგი ქირავნობის ხელშეკრულებით ან ეკვივალენტური დოკუმენტით, რომელშიც ნათლად არის მითითებული ქირავნობის პირობები. ნებისმიერ შემთხვევაში, ქირის ოდენობა უნდა შეესაბამებოდეს სეზონური მუშაკის ანაზღაურებასა და საცხოვრებლის ხარისხს, ამასთან ის ავტომატურად არ გამოიქვითება მისი ხელფასიდან. როდესაც საცხოვრებელი არ მიეწოდება დამსაქმებლის მიერ, დამსაქმებელმა უნდა წარუდგინოს დეცენტრალიზებული ადმინისტრაციის კომპეტენტურ სააგენტოს მტკიცებულება, რომ სეზონურ მუშაკს აქვს საკუთარი საცხოვრებელი, რომელიც აკმაყოფილებს ზემოთ აღნიშნული კანონით მოთხოვნილ სტანდარტებს.

დამსაქმებლები, რომლებმაც დაარღვიეს თავიანთი ვალდებულებები სეზონური მუშაკების წინა მოწვევის განმავლობაში, ვერ შეძლებენ ახალი მოთხოვნის წარდგენას მესამე ქვეყნის მოქალაქის მოწვევაზე თავდაპირველი დარღვევის აღმოჩენის დღიდან სამი წლის გასვლამდე.

ვიზა სეზონური მუშაობის მიზნით არ გაიცემა ან უქმდება, როდესაც აღმოჩნდება, სხვა ასპექტებს შორის, რომ:

ა. დამსაქმებელი არ ასრულებს თავის ვალდებულებებს სოცუზრუნველყოფის, გადასახადების, შრომის უფლებების ან დასაქმების პირობებთან მიმართებაში;

ბ. დამსაქმებელს დაეკისრა სანქციები არადეკლარირებული სამუშაოს ან უკანონო დასაქმებისთვის, და როდესაც

გ. დამსაქმებელმა არ შეასრულა ვალდებულებები შრომითი ხელშეკრულებით.

მე არალეგალური ემიგრანტი ვარ, მაგრამ ვმუშაობ. მაქვს თუ არა უფლებები?

საბერძნეთის კანონმდებლობა (კანონი 4052/2012) ითვალისწინებს არალეგალურად დასაქმებული ემიგრანტების საჩივრების დაკმაყოფილებას. არალეგალურად მყოფ ემიგრანტებს შეუძლიათ თავად ან მათი თანხმობით წარადგინონ ადგილობრივ შრომით ცენტრებში ეროვნული კანონმდებლობით გათვალისწინებული ნებისმიერი საჩივარი მათი დამსაქმებლის წინააღმდეგ. მესამე ქვეყნის მოქალაქეებზე დახმარების გაწევა საჩივრის შეტანაში არანაირად არ ჩაითვლება ქვეყანაში არალეგალური შესვლის, ტრანზიტისა და ბინადრობის ხელშეწყობად.

ასევე, მესამე ქვეყნის არალეგალურად დასაქმებულ მოქალაქეებს შეუძლიათ, ისევე როგორც ნებისმიერ ლეგალურად დასაქმებულ მუშაკს, მიმართონ კომპეტენტურ სასამართლოებსა და კომპეტენტურ ორგანოებს დავალიანების მოსათხოვად და ზოგადად თავიანთი კანონიერი უფლებების დასამტკიცებლად შრომის კანონმდებლობის შესაბამისად. მათ ასევე შეუძლიათ აღასრულონ შესაბამისი სასამართლო განაჩენები თავიანთი დამსაქმებლების წინააღმდეგ, მაშინაც კი, თუ ისინი დაბრუნდნენ ან იძულებულები გახდნენ დაბრუნდნენ თავიანთ ქვეყანაში.

გარდა ამისა, კანონმდებლობით (კანონი 4443/2016) გათვალისწინებულია ჯარიმები და სანქციები სამსახურში თანაბარი მოპყრობის პრინციპის დარღვევისთვის. ასევე არსებობს დებულებები როგორც გასაჩივრების, სასამართლო დაცვის, მტკიცების სიმძიმის გადატანის და საწინააღმდეგო ქმედებისგან დაცვის შესახებ.

და ბოლოს, მესამე ქვეყნის მოქალაქეებს, რომლებმაც იმუშავეს განსაკუთრებით შეურაცხმყოფელ პირობებში ან დასაქმდნენ არასრულწლოვნებად, შესაძლოა მიეცეთ ჰუმანიტარული ბინადრობა. ასეთი პირობები ითვლება კანონიერად დასაქმებული მუშაკების სამუშაო პირობებთან უხეშად შეუფერებელი, რაც სერიოზულ გავლენას ახდენს მუშაკთა ჯანმრთელობასა და უსაფრთხოებაზე, ან ისეთი, რომლებიც ეხება გენდერულ დისკრიმინაციას ან შეურაცხყოფს ადამიანის ღირსებას.

სად მივმართო დახმარებაზე, თუ სამსახურში ჩემი უფლებები ირღვევა?

დამოუკიდებელი ორგანო „შრომის ინსპექცია“ (Labor Inspection) (https://www.sepe.gov.gr/en/landing-page-en/) არის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც მიზნად ისახავს ღირსეული სამუშაო გარემოს უზრუნველყოფას, შრომის კანონის გამოყენების მეშვეობით, როგორც შრომით ურთიერთობების სფეროში, ასევე შრომის დაცვაში. დამსაქმებლებს, რომლებიც არღვევენ შრომის კანონმდებლობას, ემუქრებათ ადმინისტრაციული და სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა და ჯარიმები.

იმიგრანტ მუშაკებს ასევე შეუძლიათ მიმართონ საბერძნეთის ომბუდსმენს ( https://www.synigoros.gr/en/gr ) მათი უფლებების ნებისმიერ დარღვევასთან დაკავშირებით. ომბუდსმენი ჩამოყალიბდა ისეთ უფლებამოსილ ორგანოდ, რომელიც პასუხისმგებელია მუშაობის სფეროში თანაბარი მოპყრობის პრინციპის მონიტორინგსა და განხორციელებაზე. ომბუდსმენი, რომელიც წარმოადგენს დამოუკიდებელ ადმინისტრაციულ ორგანოს, აწარმოებს გამოძიებას საჩივრის საფუძველზე ან დამოუკიდებლად (ex officio) და ამზადებს დასკვნებსა და მოხსენებებს.

ძირითადი კანონმდებლობა

კანონი 4251/2014 (Α΄80) „იმიგრაციისა და სოციალური ინტეგრაციის კოდექსი“ (Immigration and Social Integration Code).

კანონი 4052/2012 (Α΄41), ნაწილი სანქციებისა და ზომების შესახებ დამსაქმებლების მიმართ, რომლებიც ასაქმებენ მესამე ქვეყნების არალეგალურად მობინადრე მოქალაქეებს.

კანონი 4443/2016 (Α΄232), თანაბარი მოპყრობის პრინციპის გამოყენების შესახებ.